Mühendislik, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi

Permanent URI for this community

https://dspace.mudanya.edu.tr/handle/20.500.14362/73

Browse

Now showing 1 - 20 of 37

2022 yılı girişimci ve yenilikçi üniversite endeksi verileri üzerine alan ve ölçüt bazlı bir değerlendirme
(Turan-Sam Yayıncılık, 2023) Tosun, Hasan; 6128
Ülkemizdeki yükseköğretim kurumlarının performansını değerlendirmek üzere 2012 yılından itibaren Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA), Yükseköğretim Kurulu (YÖK), Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı bazı birimlerden temin edilen veriler esasında 23 gösterge dikkate alınarak bir “Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksi (GYÜE)” tanımlanmıştır. Bu endekste; üniversitelerin bilimsel ve teknolojik araştırma yetkinliğine, işbirliği ve etkileşim aktivitesine, fikri mülkiyet etkinliğine, girişimcilik ve yenilikçilik kültürüne ve ekonomik katkı ile ticarileşme potansiyeli alanlarına bağlı olarak değerlendirme yapılmaktadır. Bu yıl 2022 yılı verileri kullanılarak yapılan değerlendirme sonuçları açıklanmıştır. Bu sonuçlara göre; daha önceki yıllarda dereceye giren üniversitelerin yine listede olduğu ve sıralama da küçük değişiklikler bulunduğu görülmektedir. Ancak bazı Vakıf üniversiteleri (İstanbul Medipol, Bahçeşehir, Yeditepe, Yaşar, Atılım ve Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar gibi) önemli atılımlar yaparak ilk 50 üniversite içinde yer almışlardır. Bu makalede, ilgili endeksin parametreleri tanımlanarak, alan ve ölçüt esasında ilk elli sıra içinde yer alan üniversitelerin değerlendirmesi yapılmakta ve bazı üniversiteler için öneriler getirilmektedir.
A comprehensive analysis of apricot drying methods via multi-criteria decision making techniques
(Wiley, 2024-10) Abdulvahitoğlu, Aslı; Abdulvahitoğlu, Adnan; Cengiz, Nurten; 382420
Food and food safety have been among the most important issues for people throughout history. Societies have always tried to be self-sufficient in food and have avoided becoming dependent on foreign sources. However, the fact that most foods are seasonal and the increasing population's food consumption have revealed the need to preserve foodstuffs for a long time. The old and well-known method used today for extending shelf life is the drying process. The drying process is preferred over other preservation methods for reasons such as being more economical, easier to transport, having a longer shelf life, more concentrated nutritional value, and containing fewer additives. This ensures that dried foods are of higher quality in terms of physical, chemical, microbial properties, and nutritional values compared to other packaged foods. While the drying process was traditionally done over a long period, technological advancements have led to the production of higher quality and more valuable commercial products in a shorter time. In this study, traditional and technological methods used in drying apricots were compared according to the parameters determined by experts in the field. Since multiple parameters are effective in the comparison, Multi-Criteria Decision Making (MCDM) techniques were used. The optimum apricot drying method was determined by combining the results obtained from different MCDM techniques with the Borda rule.
A Comprehensive Review of Convolutional Neural Networks based Disease Detection Strategies in Potato Agriculture
(Springer, 2024-09) Gülmez, Burak; 222298
This review paper investigates the utilization of Convolutional Neural Networks (CNNs) for disease detection in potato agriculture, highlighting their pivotal role in efficiently analyzing large-scale agricultural datasets. The datasets used, preprocessing methodologies applied, specific data collection zones, and the efficacy of prominent algorithms like ResNet, VGG, and MobileNet variants for disease classification are scrutinized. Additionally, various hyperparameter optimization techniques such as grid search, random search, genetic algorithms, and Bayesian optimization are examined, and their impact on model performance is assessed. Challenges including dataset scarcity, variability in disease symptoms, and the generalization of models across diverse environmental conditions are addressed in the discussion section. Opportunities for advancing CNN-based disease detection, including the integration of multi-spectral imaging and remote sensing data, and the implementation of federated learning for collaborative model training, are explored. Future directions propose research into robust transfer learning techniques and the deployment of CNNs in real-time monitoring systems for proactive disease management in potato agriculture. Current knowledge is consolidated, research gaps are identified, and avenues for future research in CNN-based disease detection strategies to sustain potato farming effectively are proposed by this review. This study paves the way for future advancements in AI-driven disease detection, potentially revolutionizing agricultural practices and enhancing food security. Also, it aims to guide future research and development efforts in CNN-based disease detection for potato agriculture, potentially leading to improved crop management practices, increased yields, and enhanced food security.
A modern approach to data privacy with federated learning
(Maltepe University, 2023) Kalkavan, Ziya Can; Şahinaslan, Ender; Şahinaslan, Önder; 122635
Today, information technologies and their usage areas are increasing day by day. Advanced technologies such as the internet of things, smart devices and applications, machine learning and arti cial intelligence are a driving force in the spread of their usage areas. The increase in prevalence and use also increases the production and sharing of data. This increase causes various security problems and concerns in terms of data privacy. Therefore, a balance has to be struck between the need for data sharing and its security. For this purpose, the use of federated learning methods has been examined. Traditional data sharing methods focus on centralized solutions for the processing of private and sensitive data of data subjects, but this causes various problems and raises concerns in the sharing of sensitive data. In the federated learning model, it trains locally without data sharing. It has a distributed arti cial intelligence approach that can run di erent resources together. Thus, it o ers an alternative solution that can help address data privacy concerns arising from the traditional method. In this study, the basic principles, usage areas, advantages and difficulties of federated learning, which is also accepted as a modern approach in data privacy, are discussed. The data and examples obtained in the study will be presented.
A novel hybrid MCDM framework combining TOPSIS, PROMETHEE II, and VIKOR for peach drying method selection
(Elsevier, 2024-11) Gülmez, Burak; 222298
The selection of optimal drying technologies for peach processing presents a complex decision-making challenge due to multiple conflicting criteria. This study introduces a novel hybrid multi-criteria decision-making (MCDM) framework combining TOPSIS, VIKOR, and PROMETHEE II methods to evaluate eight drying technologies. The evaluation was conducted across twelve criteria, encompassing product quality, operational efficiency, economic factors, and environmental impact. Data were collected from five industry experts through structured matrices. The results demonstrate that vacuum drying emerged as the optimal technology, maintaining the top position in 75 % of sensitivity scenarios. Freeze drying and heat pump drying consistently ranked among the top three alternatives across all methods. The correlation analysis revealed strong agreement between VIKOR and PROMETHEE II rankings (0.857), while TOPSIS provided complementary insights. Sensitivity analysis identified energy consumption, investment cost, and nutritional retention as the most critical factors influencing technology selection. The findings indicate that advanced drying technologies significantly outperform traditional methods in terms of overall performance. This research provides a comprehensive framework for evidence-based decision-making in food processing technology selection and establishes quantitative benchmarks for future technology evaluations in the fruit drying industry.
Bibliometric analysis and mapping of the benefits and challenges of cloud ERP systems
(İstanbul Üniversitesi, 2023) Şahinaslan, Önder; Şahin, Ahmet; Şahinaslan, Ender; 122635
Enterprise resource planning is an effective tool in achieving management goals. Cloud ERP systems and applications are platform-independent offerings of this management tool in a cloud environment. This study was carried out to make sense of the advantages, difficulties and relationships of the cloud ERP system with scientific studies. For this purpose, the Scopus, Web of Science and Google Scholar databases and the Publish or Perish, WOSviewer and Excel applications were used. Statistical analysis, text mining, word network association, visual mapping and trend analysis were performed. As a result of the analysis, it was found that the total rate of publications produced in the last 3 years was 43%, the most cited work was Springer (20%) and the country was the USA (10%). It was determined that the three most frequently used keywords were ‘cloud ERP’, ‘ERP system’ and ‘ERP’. A strong correlation was found between ‘study’ and ‘challenge’ in text mining. The challenge was closely related to ‘SMEs’, ‘data’, ‘provider’, ‘technology’, ‘literature’ and ‘cloud environment’. In recent studies, the concept of ‘cloud ERP implementation’ in SMEs has come to the fore.
Comparative analysis of different drying methods on strawberry aroma compounds via multi-criteria decision-making techniques
(MDPI, 2025-01) Cengiz, Nurten; Abdulvahitoğlu, Aslı; Abdulvahitoğlu, Adnan; 382420
Food and food safety, as one of the basic issues of human life, has made it necessary to store foods for a long time with the increasing population. One of the oldest and most common methods of extending the shelf life of food products is the drying process. The drying process contributes to the higher quality of foods in terms of physical, chemical, and microbial properties by ensuring that beneficial contents such as vitamins, minerals, and aroma compounds are better preserved. The aroma values of foods, which consist of taste and smell components, gain importance. In foods, the taste is determined by permanent components, while smell is determined by volatile components. The loss of volatile aroma compounds in the strawberry drying process negatively affects product quality. Small changes in aroma compounds can lead to significant differences in product taste. Therefore, strawberry aroma is a critical factor for consumer appeal and commercial success. In this study, the effects of drying methods on the aroma compounds of strawberry fruit were compared with Multi Criteria Decision Making (MCDM) techniques. In this study, PSI-based MCDM techniques were used to make the most appropriate choice among strawberry drying methods. The values of 23 distinct aroma compounds obtained with different drying methods applied to strawberry fruit were analyzed with 7 different MCDM techniques. The calculations gave similar results and these results were combined with the Borda rule. Accordingly, the drying methods with the highest scores were determined as freeze drying.
Enhancing municipal solid waste management efficiency through clustering: a case study
(Taylor and Francis, 2024-11) Çil, Sedat; Karaer, Feza; Salihoğlu, N. Kamil; Tabansız Göç, Gülveren; Çavdur, Fatih; 409903
This study leverages real-time datasets generated through IoT technology and smart city applications to enhance solid waste management in Yalova Province, Turkey. By integrating these datasets with the municipality’s Geographic Information System (GIS) using the ITRF/96 3 UTM X Y Coordinate System, a dynamic waste collection framework was established. The K-Means clustering algorithm was employed to determine the optimal waste container placement, considering capacities of 550, 800, 1,000, and 3,000 liters and walking distances of 50–100 ms. Results indicated that 1,000 and 3,000-liter containers with a 100-m walking distance maximized collection efficiency. Replacing 484 traditional containers with 105 units of 3,000 liters reduced total routes by 34%, transport costs by 42.2%, and CO2 emissions by 33.5%. The study underscores the importance of integrating GIS and IoT technologies for real-time waste management, aligning with the UN’s Sustainable Development Goals (SDG 11 and SDG 13). By combining data-driven decision-making with urban sustainability practices, it offers a replicable model for municipalities seeking to reduce costs and environmental impacts in waste collection.
Entropy tümleşik TOPSIS tekniği ile optimum kayısı kurutma yönteminin belirlenmesi
(Çukurova Üniversitesi, 2024-09) Cengiz, Nurten; Abdulvahitoğlu, Adnan; 382420
Gıda ve gıda güvenliği toplumlar için insanlık tarihi boyunca stratejik bir konu olarak süregelmiştir. Nüfus artışı ve mevsimsel gıda kaynaklarının yetersiz kalması, gıdaların uzun süreli muhafazası için depolanma ihtiyacını doğurmuştur. Bu maksatla geçmişten bu yana, az enerji tüketimi, kolay taşıma, uzun raf ömrü, az katkı maddesi ve yoğun besin değerlerinden dolayı gıdalar kurutularak saklanmaktadır. Günümüzde kullanılan farklı kurutma yöntemleri ile gıdaların vitamin, mineral gibi yararlı bileşenleri daha yüksek oranlarda korunabilmektedir. Diğer paketlenmiş gıdalara göre fiziksel, kimyasal, mikrobiyal özellikleri ile besin değerleri açısından daha kaliteli olan kurutulmuş gıdalar, günümüzde yüksek teknoloji kullanımı ile kıymetli ticari ürünler haline gelmişlerdir. Bu çalışmada, kayısı kurutmada kullanılan yöntemler aroma, besin değerleri, işlem hızı, renk, tekstürel özellikler, raf ömrü ve lezzet parametreleri çerçevesinde literatürde sıklıkla kullanılan Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) tekniklerinden Entropy ve TOPSIS tekniklerinin tümleşik kullanımı ile karşılaştırılmış ve dondurarak kurutma en uygun kayısı kurutma yöntemi olarak belirlenmiştir.
Evolution of software development process from past to future: an important reflection of digital transformation
(Maltepe University, 2023) Nizamoğlu, Yekta Buğrahan; Şahinaslan, Ender; Şahinaslan, Önder; 122635; Değer, Özkan; Çakallı, Hüseyin
The software development process has undergone a great evolution from past to present. There is a rapid change from traditional software development methods to modern and innovative approaches. This change is an important re ection of digital transformation along with technological developments. Today, developments in many areas such as arti cial intelligence, machine learning, automatic code generation, smart test automation, low code development lead the change in the software development process. In the future, it is predicted that the software development process will evolve into faster, more reliable, exible and innovative methods with the impact of advanced technologies. This will a ect all environments that produce, operate and use the software and will cause radical changes in usage. In this study, the change and current situation of the software development process from past to present will be discussed. Predictions will be shared on how and in what way digital transformation and technological advances may a ect the process in the future.
Farklı biyodizel yakıtlarının standart sapma tümleşik moosra yöntemi ile karşılaştırılması
(İKSAD, 2024-11) Abdulvahitoğlu, Adnan; Abdulvahitoğlu, Aslı; 382420; Girgen, Mete; Karapetkovska-Hristova, Vesna
İnsanlığın en temel ve vazgeçilmez ihtiyaçlarından birisi de enerjidir. Günümüzde yaygın olarak kullanılmakta olan fosil enerji kaynakları hızla tükenmekte ve araştırmacılar yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmektedirler. Bu araştırmalar; fosil enerji kaynaklarının hesaplanan sürelerden çok daha önce tükenebilme olasılığı ile fosil yakıtların başta hava kirliliği olmak üzere küresel ısınma ve iklim değişikliğinin en önemli sebeplerinden olması nedeniyle hızlanarak devam etmektedir. Uzmanlar yeni ve yenilenebilir enerji kaynakları üzerine yoğunlaşırken, çevre kirliliğine sebep olan atıkların geri kazanılması da ön plana çıkmaktadır. Bu bağlamda önceleri alternatif bir yakıt olarak yağlı bitki tohumlardan biyodizel üretimi çalışılırken, atık ve atık yağların geri dönüştürülmesi sıfır atık projelerinin ana temalarından biri haline gelmiştir. Diğer yandan dünya petrol rezervlerinin azalması, petrol fiyatlarındaki artış, artan küresel savaş riskleri nedeniyle yakıt teminindeki sıkıntılar, daha sürdürülebilir bir çevre için egzoz emisyonlarındaki sınırlamalar vb hususlar yenilenebilir alternatif yakıtların öneminin daha da artmasına neden olmaktadır. Yenilenebilir alternatif yakıtlar Türkiye için büyük bir petrol ithalatçısı olarak stratejik ve ekonomik bir öneme sahiptir. Büyük bir tarım potansiyeline sahip olan Türkiye için biyokütle enerjisi öncelikli bir seçenektir. Bu, kırsal kesimin ekonomik yapısının güçlenmesi ve iş imkanlarının yanı sıra yan sanayinin gelişimine de katkı sağlayacaktır. Ancak biyokütle enerjisinin maliyetinin fazla olması ve gıda sektörünün hammaddesinden elde ediliyor olması çalışmaların hayata geçirilmesini yavaşlatmaktadır. Bu çalışmada yağlı tohumlardan elde edilen biyodizel yakıt özellikleri ele alınarak hangi biyodizelin optimal sonuçları verdiğinin tespiti amaçlanmıştır. Bu maksatla farklı biyodizellerin yakıt özellikleri Çok Kriterli Karar Verme tekniklerinden Standart Sapma ve MOOSRA yöntemleri ile karşılaştırılmıştır.
Introductory Chapter: Tunnel Engineering – Rock Load Estimation and Support Design Methods
(Intechopen, 2022) Tosun, Hasan
İş süreci optimizasyonu: yöntem, teknoloji, riskler ve fırsatlar
(Bitlis Eren Üniversitesi, 2023) Şahinaslan, Ender; 122635
Süreç optimizasyonu, iş süreci yönetiminin ayrılmaz bir parçasıdır. İşletmelerin mevcut iş süreçlerini ve çalışma biçimlerini anlamaları ve iyileştirmeleri için bir fırsattır. İyi bir strateji ile yürütülen süreç optimizasyon çalışmaları, işletmelere maliyet tasarrufu, zaman tasarrufu, artan verimlilik, azalan hatalar ve müşteri memnuniyeti gibi birçok avantaj sağlamaktadır. Bunlar bir yandan işletmenin performansını artırırken diğer yandan sürdürülebilir bir büyümeye de katkı sağlar. Öte yandan günümüz rekabet koşulları, teknolojik yenilikler ve dijital dönüşüm çabaları kurumsal işletmeleri iş süreçlerini iyileştirmeye ve optimize etmeye zorlamaktadır. Böyle bir çalışmada yöntem, teknik ve uygulama pratiklerinin bir arada sunulduğu rehber çalışmalara ihtiyaç vardır. Bu çalışma, süreç iyileştirme ve optimizasyona özel literatür kaynakları, eğitim notları ve saha uygulamalarından elde edilen deneyimlerin sentezlenmesi şeklindedir. Çalışmada süreç optimizasyonunun temel kavramı ve tanımı, süreç optimizasyonunun ne olduğu ve neden önemli olduğu, süreç iyileştirme ve optimizasyon yöntemleri, adımları ve ilgili teknolojiler açıklanmakta, süreç optimizasyonu adımları, güncel yaklaşımlar, teknoloji kullanımı, riskler ve fırsatlar ele alınmaktadır. Bu çalışma, iş süreçlerinin iyileştirilmesine ve optimize edilmesine yardımcı olabilecek bir rehber olarak literatüre katkı sağlamak amacıyla hazırlanmıştır.
Isolation in Sarah Kane's Crave
(Ases, 2024-10) Mustafa, Esma; 392828; Akkoyunlu, Yağmur
Sarah Kane'in yazdığı Crave, isimsiz dört karakterin, A, B, C ve M'nin hayatlarındaki izolasyonun dokunaklı bir incelemesidir. Bu tek perdelik oyun, her karakterin en derin düşüncelerini ve kırılganlıklarını ortaya çıkarmasına izin veren fragmanlı bir anlatı yaklaşımı kullanır. Anımsatıcı ve şiirsel bir dille dolu monologları, yoğun bir yalnızlık ve duygusal boşluk hissini açığa çıkarır. Bu analiz, eserde tasvir edilen iletişim kopukluğu temasını incelemekte ve karakterlerin çağdaş toplum bağlamında anlamlı bağlantılar kurma mücadelelerini vurgulamaktadır. Çalışma, Kane'in bireylerin tecrübe ettiği izolasyonun yaygın doğasını nasıl temsil ettiğini aydınlatmayı amaçlamaktadır. Karakterlerin toplumsal çevrelerinden kopma hissinin arkasındaki nedenleri, izolasyonun onlar üzerindeki etkilerini ve maruz kaldıkları çeşitli izolasyon biçimlerini inceliyor. Bu unsurları mercek altına alan çalışma, Kane'in modern bağlamlarda izolasyonun yaygın ve çok yönlü doğasını nasıl gösterdiğine dair kapsamlı bir anlayış sunmayı amaçlıyor. Crave, kopukluğun damgasını vurduğu bir dünyada gerçek ilişkiler kurmanın zorluğuna dair ilgi çekici bir yorum olmayı sürdürüyor ve izolasyona karşı verilen asırlık mücadeleyi özetliyor. İzleyiciyi, evrensel izolasyon deneyimi ve insanların duygusal engelleri aşma ve gerçek bağlantıları keşfetme mücadelesi üzerine düşünmeye sevk ediyor.
Lojistik depolarda sipariş toplama ve konumlandırmaya yönelik yenilikçi bir yaklaşım
(Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2023) Şahinaslan, Önder; Karataş, Ceyhun; Şahinaslan, Ender; 122635
Amaç: Uluslararası bir lojistik deponun verimliliğini artırmaya katkı sağlamak için depo dolaşım mesafesini kısaltacak yenilikçi ve etkin bir konumlandırma yönteminin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: 1.239.545 adet ham depo verisi uzman ekiplerin desteği ile analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Makine öğrenimi algoritmalarının depo konumlarının belirlenmesinde kullanılabilirliği araştırılmıştır. Dolaşım hızı ve anahtar değer hesaplamasına dayalı olarak alternatif bir konumlandırma çözümü geliştirilmiştir. Statik olarak beş farklı bölgeye ayrılan sahada uygulamalı testler yapılmıştır. Önerilen yöntemin etkinliği, bilinen konumlandırma yöntemleriyle karşılaştırılmıştır. Bulgular: Öğrenme algoritmalarının başarı oranları (%54-%64) uzman ekipler tarafından yeterli bulunmamıştır. Geliştirilen çözümde ürünleri doğru yere yerleştirme başarı oranı %90,93 olmuştur. Bir aylık gözlem sonucunda depo giriş çıkış işlemlerinde kat edilen mesafe yaklaşık 880 km kısalmış, depo doluluk oranı %54,07'den %55,68'e yükselmiştir. Elde edilen sonuçlar önerilen yöntemin etkinliğini göstermektedir. Özgünlük: Depo yerleşim yüzdeleri ve dolaşım mesafelerinde önemli kazanımlar elde edilmiştir. Bilinen diğer yöntemlere göre daha etkili ve yenilikçi bir yaklaşım sunmaktadır. Bölge sınırı olmayan dinamik, verimli ve başarılı yapısıyla farklı depolarda uygulanabilir özgünlüktedir. Gerçek depo verilerine ve uzman görüşlerine dayalı olarak oluşturulması literatüre eşsiz bir katkı sağlamaktadır.
Marmara Bölgesi (İstanbul şehir hariç) yükseköğretim kurumlarının bilimsel çalışma verimi
(TURANSAM Yayıncılık, 2022) Tosun, Hasan
Son dönemlerde özellikle 2000'li yılların başından itibaren yükseköğretim kurumlarına mevcut sorumluluklarına ilave olarak yeni görevler yüklenmiştir. Gelişmiş ülkelerde bu kurumlar, bilginin üretildiği ve teknoloji transferinin gerçekleştiği merkezler olarak görülmeye başlanmıştır. Bu alanda başarılı olabilmek için ilgili kurumun genellikle bir akademik ekosistem içinde yer alması, araştırma-geliştirme faaliyetlerini üst düzeyde yapması ve bilimsel yayın verimin yüksek olması esastır. Yazar tarafından daha önce Marmara bölgesindeki (İstanbul şehri hariç) yükseköğretim kurumlarının öğretim yapısı ve öğretim kalitesiyle ilgili bir çalışma yapılmış ve oluşması muhtemel bir akademik ekosistem için öneriler getirilmiştir. Bu çalışmada ise aynı yükseköğretim kurumlarının bilimsel çalışmaları dikkate alınarak, temel bazı kriterler esasında yayın kaliteleri ile bilimsel alanda kurumsal performansları incelenmiştir. Çalışma için bütünüyle YÖKAK Sisteminden alınan 2021 yılına ait veriler kullanılmış ve o yıl için her bir üniversite için SCI, Q1, toplam yayın ve atıf sayıları dikkate alınmıştır. Ayrıca her kurum için uluslararası işbirliği ile sanayi işbirliği sonucunda oluşan ve ilk yüzde onluk dilimde yer alan dergilerde yayımlanmış çalışma sayıları da kullanılmıştır. Bu verilerin kendi aralarındaki ilişkilerden ve öğretim üyesi başına düşen yayın sayılarından bir değerlendirme yapılmış ve ilgili yükseköğretim kurumları arasında her kontrol kriteri esasında nispi bir sıralama oluşturulmuştur. Çalışma sonuçları göstermiştir ki; ilgili kurumların öğretim yapısı ve kalitesiyle ile ilgili temel değerlendirmeler bilimsel verimleri esasında da geçerlidir. Bölgede bulunan ve bu çalışmada dikkate alınan 15 yükseköğretim kurumu, çok farklı bilimsel verime sahiptir.
Mathematical model to upcycle end-of-roll leftover fabrics in apparel manufacturing
(Sage, 2024-06) İşeri, Ali; Kızılaslan, Recep; 135066
This study addresses the problem of end-of-roll leftover fabrics originating after the production of baby/child apparel. The ineffective management of these leftovers results in excess inventory, occupies storage space, and imposes economic and environmental loads. To address this challenge, a novel mathematical modeling approach is proposed. The model maximizes the upcycling of leftovers by incorporating these into the manufacturing of garments while adhering to marketing, production, and ordering constraints. This model also introduces the feasibility of ordering new fabrics with a penalty, as defined by the decision makers, to increase utilization. The model was tested using actual end-of-roll leftover data. The upcycling utilization of leftovers was calculated to be between 57% and 87%. Notably, at an upcycling rate of 58%, 96% of the utilized fabrics were sourced from leftovers. The case study results validate the model efficacy and provide insights into leftover-fabric management.
Öğrenci-danışman atama problemindeki farklı problem kurgularının öğrenci ve danışman memnuniyet düzeylerine etkisinin incelenmesi
(Gazi Üniversitesi, 2024-09) Tabansız Göç, Gülveren; Sebatlı Sağlam, Aslı; Çavdur, Fatih; 409903; 372024
Hem lisansüstü çalışmaların etkili bir şekilde yürütülebilmesi hem de lisansüstü programların genel başarısı için uygun öğrenci-danışman atamalarının yapılması kritik öneme sahiptir. Bu çalışmada, Öğrenci-Danışman Atama (ÖDA) problemi için öğrenci ve danışman tercihlerine ek olarak; (i) danışman kapasitelerinin dikkate alınmadığı (ii) danışman kapasiteleri olarak bireysel danışman taleplerinin ve (iii) danışman kapasiteleri olarak ortalama iş yükünün dikkate alındığı durum olmak üzere üç farklı problem kurgusu ele alınmıştır. Her bir problem kurgusunun çözümü için matematiksel programlama modelleri ve bir sezgisel algoritma önerilmiştir. Önerilen yaklaşımın geçerliliğin test edilmesi amacıyla küçük ve büyük ölçekte olmak üzere iki farklı veri kümesi üretilmiştir. Bu veri kümeleri kullanılarak önerilen matematiksel programlar ve sezgisel algoritma, öğrencilerin ve danışmanların tercihlerinin farklı ağırlıklandırma stratejileri için çözülmüştür. Farklı problem kurguları ve atama stratejileri için elde edilen öğrenci-danışman atamaları, öğrencilerin ve danışmanların memnuniyet düzeyleri cinsinden tanımlanan performans ölçütlerine göre analiz edilmiştir. Buna ek olarak, matematiksel programlama modeli ve sezgisel algoritmanın sonuçları kıyaslanmıştır. Bu çalışmanın öne çıkan unsuru, ÖDA problemi için farklı problem kurguları ve atama stratejilerinin ele alınması ve bu durumlar için elde edilen sonuçların, karar vericilerin farklı bakış açılarını yansıtacak şekilde kapsamlı olarak analiz edilmesidir.
Öğrenci-proje atama probleminde farklı grup kararlarının değerlendirilmesi
(Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2023) Tabansız, Gülveren; Sebatlı Sağlam, Aslı; Çavdur, Fatih
Öğrenci-Proje Atama (ÖPA), genel olarak, çeşitli kriterlerin dikkate alınmasıyla öğrenci-proje gruplarının oluşturmasını ve bu gruplara projelerin atanmasını içeren çok-kriterli bir problem olarak tanımlanabilir. Bu çalışmada, problemin çözümü için üç aşamadan oluşan bir yaklaşım önerilmektedir. Yakın tarihli başka bir çalışmada geliştirilmiş olan bir 0-1 tamsayılı-hedef programlama formülasyonundan adapte edilmiş olan matematiksel programlama modeliyle, çalışmanın ilk aşamasında çeşitli kriterler dikkate alınarak öğrenci-proje gruplarının oluşturulması gerçekleştirilmektedir. Söz konusu kriterler ise (i) bir gruptaki öğrenci sayısı, (ii) genel akademik not ortalaması (GANO) değeri, (iii) yabancı dil, (iv) bilgisayar programlama, (v) genel ofis yazılımları ve (vi) veri tabanı yönetimi yetenekleridir. Sonraki aşamada, grup-proje eşleştirmeleri gerçekleştirilmeden önce, oluşturulan grupların proje tercihleri için grup üyelerinin farklı bakış açılarını yansıtan grup kararları belirlenmektedir. Son olarak, öğrenci-proje gruplarının proje tercihlerine yönelik olarak oluşturulan grup kararları kullanılarak bir 0-1 tamsayılı program ile grup-proje atamaları gerçekleştirilmektedir. Çalışmanın literatüre olan katkısı, önerilen üç aşamalı yaklaşımla, grup kararlarının dikkate alınarak ÖPA probleminin çözülmesi şeklinde özetlenebilir. Böylelikle, farklı bakış açılarına sahip çok sayıdaki öğrencinin tercihleri, ÖPA sürecinde önemli bir kriter olan tercih kriteri için yansız ve tek bir grup kararı olarak ele alınabilmektedir. Önerilen yaklaşım, akademik bir kurumdaki gerçek bir ÖPA problemine uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar, ilgili literatürde bulunan diğer atama yaklaşımlarının sonuçları ile çeşitli performans parametreleri açısından karşılaştırılmıştır ve kriterlerin performans skorlarında ortalama %9 oranında iyileşme olduğu gözlenmiştir.
Pareto‑optimal workforce scheduling with worker skills and preferences
(Springer, 2025-02) İşeri, Ali; Güner, Hatice; Güner, Ali Rıza; 135066
This paper addresses employee scheduling in service operations, considering various skill and skill levels and the fuctuating customer demand throughout the day and week. Employee shift and day-of preferences are also considered to enhance morale. We propose a two-stage integer programming model. In the frst stage, the model optimizes the number of employees required for each shift period, ensuring uniform distribution of overstafng to improve customer service. A Pareto frontier approach is applied between the two stages, ofering decision-makers a set of nondominated solutions that balance overstafng and understafng. The second stage uses the selected Pareto-optimal solution to assign shifts and day-ofs to employees, incorporating their skills, preferences, and fairness considerations. Our model implicitly includes shifts and breaks, reducing decision variables and computational time. Using real data from a dining restaurant chain, we validate the model’s efectiveness in enhancing customer service and reducing labor costs by 12.3% compared to manual scheduling. Furthermore, productivity and employee satisfaction improve by considering individual skills and preferences.

Browse

Browsing Mühendislik, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi by Title

Results Per Page

Sort Options